«ԱԺ-ն էլ դրա վավերացման ճանապարհին է՝ այս անորոշ փաստաթուղթը դարձնելով մեր օրենսդրության մաս»․ Մելոյան
«Մաս 1
ՔԱՐՏԵԶՆԵՐ
ՀՀ ԱԺ արտաքինն հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովում քննարկվեց հայ-ադրբեջանական սահմանազատման կանոնակարգը /համառոտ է անվանումը, այսուհետ՝ Կանոնակարգ/:
(Քննարկման բովանդակությանն անդրադարձս կներկայացնեմ առանձին մասերով։)։
Արդյունքում՝ ըստ զեկուցող փոխվարչապետ Մ. Գրիրգորյանի պարզվեց, որ միասնական ու վերջնական քարտեզ, որի հիման վրա իրականցվել կամ իրականացվելու է սահմանազատումը առկա ՉԷ:
Առկա են բանակցողների ԸՆԿԱԼՈՒՄՆԵՐ ձեռքի տակ առկա քարտեզների վերաբերյալ, որոնք ապագայում դեռ նոր պետք է ՀԱՄԱԴՐՎԵՆ ու պարզվի արդյո՞ք համընկնում են այդ ընկալումները:
Արձանագրենք, որ չհամադրված ու չհամաձայնեցված քարտեզների պայմաններում Հայաստանի Հանրապետության տարածքում տեղի են ունեցել սահմանազատումներ:
Միեւնույն ժամանակ, չմոռանանք Սահմանադրության 205-րդ հոդվածը, համաձայն որի՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքի փոփոխությանը վերաբերող հարցերը լուծվում են հանրաքվեի միջոցով:
Մաս 2
ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐ
Կանոնակարգում որպես սահմանազատման իրականացման հիմնարար սկզբունք սահմանված է Ալմա-աթայի հռչակագիրը, ինչպես նաեւ, սահմանվել է, որ հետագայում այլ պայմանգիր կնքելու դեպքում նախապատվելի կլինեն դրանով սահմանված սկզբունքները:
Սրա վերբերյալ Մ. Գրիգորյանն ասաց, որ սկզբունքի նախնական ամրագրում են կատարել, քանի որ նախատեսում են հետագայում ավելի բարձր իրավաբանական ուժ ունեցող խաղաղության պայմանագրում հաստատել հիմնարար սկզբունքները:
Ինքնին Կանոնակարգի նախաբանի երկրորդ պարբերությունը ակնհայտ հակասահմանադրական է,
նախ՝ Ալմա-աթայի հռչակագրին հղումով, քանի որ իրավական առումով խոցելի հիմք է՝ հայ-ադրբեջանական պետական սահմանի սահմանազատման գործընթացում հիմնարար սկզբունք լինելու համար,
երկրորդ՝ հետգայում կնքվող պայմանագրով անորոշ ու նախապատվելի սկզբունքների նախատեսում սահմանելով:
Սա ուղղակիորեն հակասում է իրավական որոշակիության սկզբունքին, որի վերաբերյալ ՍԴ-ն ունի հարուստ նախադեպային պրակտիկա, և որին չէր անդրադարձել Կանոնակարգի վերաբերյալ ՍԴՈ—1749 որոշման մեջ:
Այսինքն՝ Կանոնակարգը հիմնված է.
Չհստակեցված, հակաիրավական ու անորոշ սկզբունքների վրա.
Չհամաձայնեցված քարտեզների վրա.
իսկ մեր ՍԴ-ն դրական եզրակացություն է տվել այս ակնհայտ հակասահմանադրական փաստաթղթին՝ չանդրադառնաշով այս խնդրահարույց դրույթներին,
Ազգային ժողովն էլ դրա վավերացման ճանապարհին է՝ այս անորոշ փաստաթուղթը դարձնելով մեր օրենադրության մաս»։
Սահմանադրագետ Գոհար Մելոյան